Depo sertifikası, faaliyet gösterdiği ülke dışında bir borsada işlem görmek isteyen şirketlerin hisse senetlerini dayanak alan ve hisse senedi gibi işlem gören bir yatırım aracıdır.
Depo Sertifikasının Gelişimi
Yabancı menkul kıymetlerin asıllarına yatırım yapılması zahmetli olduğu kadar risklere ve gecikmelere ve yerli menkul kıymetlere yatırım yapılırken ortaya çıkmayan harcamalara neden olmaktadır.
Belirgin olan zaman, dil ve farklı gümrük engelleri ve yabancı menkul kıymetlere doğrudan yatırım yapılırken ortaya çıkan problemler, bu zorlukların üstesinden gelinmesi arzusunu yaratmıştır.
Bu amaçla; 1920’li yıllarda ABD’deki broker ve yatırımcılar tarafından Depo Sertifikaları ilk defa Amerika Birleşik Devletlerinde kullanılmaya başlanılmıştır.
Depo Sertifikası Türleri
– Sponsorlu depo sertifikaları
-Sponsorsuz depo sertifikaları
Sponsorsuz Depo Sertifikası: Sponsorsuz depo sertifikası uygulaması, ihraççı kuruluşların katılımı olmadan gerçekleştirilir. Depocu kuruluş, ihraççının katılımı olmadan sponsorsuz depo sertifikası çıkarmaktadır. Ancak depocu kuruluşun, ihraççı kuruluştan uygulama öncesinde uygulamaya karşı olmadığına dair bir onay alması gerekir. Sponsorsuz depo sertifikası sahipleri, uygulamanın bütün maliyetlerini üstlenirler.
Sponsorlu Depo Sertifikası: Şirket gireceği yabancı ülke piyasasındaki depocu-saklama kuruluş ile bir saklama sözleşmesi imzalar, depo sertifikası ile ilgili masraflar yabancı şirkete aittir. Ayrıca depocu kuruluş, genel kurul ilanları, oy kullanma, hissedarlara açıklanan tüm duyuruları iletme ve temettülerin yerel paraya çevrilip teslimi gibi konularda depo sertifikası sahiplerine karşı sorumludur.
Depo Sertifikası Piyasaları
Amerikan Depo Sertifikası (ADR)
Global Depo Sertifikası (GDR)
Avrupa Depo Sertifikası (EDR)
Yerel Depo Sertifikaları
Depo Sertifikasının İşleyişi
Depo Sertifikası İhraç Etmek İsteyen Firma: Hangi piyasaya hisse senetlerinin ihraç işlemini yapacağına ve saklama bankası seçmesi gerekip gerekmediğine karar verir.
Ulusal Saklama Kuruluşu: Kurulduğu ülke mevzuatınca sermaye piyasası araçlarını saklanmaya yetkili kılınan kurumlardan saklama faaliyetinde bulunması uygun görülen kurumlardır.
Uluslararası Depocu Banka: Saklama kuruluşu nezdinde kendi adına ve depo sertifikası sahipleri hesabına saklanan, yabancı sermaye piyasası araçlarını temsilen depo sertifikası çıkaran bankadır.
Uluslararası Takas Kuruluşu: Menkul Kıymetlerin alım/satım işlemlerinin takasının yerine getirilmesinden sorumlu olan kurumdur.
İŞLETME ÖĞRENCİLERİ 